Wie is Mark Kinzer?

Mark S. Kinzer is een van de meest invloedrijke Messias belijdende Joodse theologen van dit moment. In 1971 kwam hij tot geloof in Jezus, of zoal hij als Jood zegt: in Yeshua. Hij was toen negentien jaar. Van meet af aan wist hij dat zijn nieuw gevonden geloof binnen de context van het Jodendom uitgeleefd zou gaan worden. Anders gezegd, van begin af aan stond het voor Kinzer vast dat geloof in Jezus geen breuk met zijn Jood zijn en met het Jodendom betekende. Zijn nieuwe geloof in Jezus bleek het begin van een fascinerende ontdekkingstocht waaraan hij de rest van zijn leven is gaan wijden: hoe tegelijk voluit Jood te zijn én voluit gelovige in Jezus als de Messias van Israël en de Zoon van God. En hoe tegelijk voluit deel uit te maken van de ecclesia, de gemeente van Christus én van het Joodse volk. De klassieke opvatting zowel van christelijke als van Joodse zijde is dat dat niet tegelijk kan. Kinzer is tot een heel andere conclusie gekomen: het kan wél, en hij heeft er een nieuwe term voor bedacht: ‘bilaterale ecclesiologie’. Bilaterale ecclesiologie staat voor een opvatting over het wezen van de Kerk die als geen ander de diepe verbondenheid van Jezus, Israël en de Kerk recht doet en toelicht. In dit ‘model’ functioneert Messiaans Jodendom als een brug tussen enerzijds het volk Israël en de kerk uit de volken anderzijds. Het Messiaans Jodendom heeft de mogelijkheid om deze unieke brugfunctie te (gaan) vervullen omdat ze tegelijk deel uitmaakt van het volk Israël en van de Kerk. Op dit moment is dit echt nog toekomstmuziek. Menselijk gesproken zijn we daar nog lang niet. Maar Kinzer is er diep van overtuigd dat God dit zelf mogelijk zal gaan maken en realiseren: het helen van de breuk tussen kerk en jodendom. En daarvoor ziet Kinzer een unieke en profetische rol weggelegd voor wat hij noemt ‘Messianic Judaism’. In zijn boek uit 2005, ‘Postmissionary Messianic Judaism’ legt Kinzer zijn exegetische en theologische kaarten hiervoor op tafel. Het is mijns inziens een van de belangrijkste boeken over de relatie Kerk-Israël die de afgelopen tien jaar zijn verschenen. Kinzers voorstellen verdienen de volle aandacht van iedere serieuze theoloog.

Veenendaal 09/11/2015 spreker studiedag Jules Isaac Stichting, Mark Kinzer
© 2015 – Herman Stöver

Mark Kinzer woont in Ann Arbor, in Michigan, Verenigde Staten. Hij promoveerde in 1995 aan de universiteit van Michigan met een dissertatie over Psalm 8: ‘All Things Under His Feet: Psalm 8 in the New Testament and in other Jewish literature of late antiquity’. Kinzer is voorganger / rabbi van de Messiaans Joodse gemeente Zera Avraham in Ann Arbor, Michigan. De gemeente heeft een website: www.czaa2.org . Van Kinzers hand verschenen de afgelopen tien jaar drie belangrijke boeken die de nodige aandacht hebben getrokken. Als eerste verscheen in 2005 zijn baanbrekende studie ‘Postmissionary Messianic Judaism’. De ondertitel van het boek luidt ‘Redefining Christian Engagement with the Jewish People’. Dit boek heeft intussen veel tongen losgemaakt. Het heeft veel bijval gekregen en ook (soms stevige) kritiek. Binnen de Messiaans Joodse beweging, maar ook daarbuiten, beschouwen intussen velen dit boek als een bijzonder belangrijke en gedegen studie. Het boek handelt vooral over de ecclesiologie maar ook over de christologie. Het wordt intussen gezien als een baanbrekend werk dat veelbelovende nieuwe perspectieven opent voor de relatie Kerk-Israël. Zoals gezegd werkt Kinzer in dit boek de idee van een bilaterale ecclesiologie uit en geeft hij er de bijbelse onderbouwing voor. Zijn theologische onderbouwing voor deze heel nieuwe visie op de relatie Kerk-Israël is buitengewoon sterk.

Kinzer is de inspirator voor een heel nieuwe generatie Messias belijdende Joodse theologen. De nog jonge beweging van Messiaans Jodendom begint nu ook steeds meer gehoor te vinden in de bredere theologische wereld. Van die doorbraak getuigt ook het in 2013 verschenen ‘Introduction to Messianic Judaism’. Deze lezenswaardige bundel met dertien essays door Messiaans Joodse theologen en vijftien essays van de hand van niet-Joodse christelijke theologen getuigt van groeiende erkenning en samenwerking. En in Nederland getuigt het zomernummer 2015 van Soteria, kwartaalblad voor evangelische theologische bezinning ook van een stukje doorbraak. Een belangrijk deel van dit zomernummer is gewijd aan de theologie van Mark Kinzer. Ik raad iedereen aan een exemplaar van dit themanummer van Soteria aan te schaffen. U kunt daarvoor terecht op www.soteria.nl . Losse nummers zijn daar tegen heel schappelijke prijs te bestellen.

Mark Kinzer is niet alleen een denker, hij is ook een man van actie, en dan vooral als bruggenbouwer. Kinzer is ervan overtuigd dat de diepe breuk tussen het Jodendom en het Christendom en de heel tragische pijnlijke geschiedenis die daarop volgde, niet door God gewild is. Hij ziet het eeuwenoude conflict tussen christendom en jodendom als een schisma dat geheeld zal (moeten) gaan worden. Binnen Kinzers theologie blijft het verbond van God met het volk Israël recht overeind staan. Kinzer ziet de vervangingstheologie dan ook als een ernstige dwaling. Tegelijk belijdt hij Jezus als de Messias van Israël en als de Zoon van God. En ziet hij het sterven van Jezus en zijn opstanding als cruciaal belangrijk zowel voor de kerk als voor Israël. Was Jezus eeuwenlang altijd degene die Christendom en Jodendom verdeelde, in de theologie van Mark Kinzer is Jezus juist degene die Kerk en Israël verbindt. Hij ziet Jezus zowel in het hart van de Kerk als in het hart van het Jodendom. De zorgvuldige wijze waarop hij dit exegetisch en theologisch in zijn boeken onderbouwt is tegelijk indrukwekkend en fascinerend. Keer op keer blijkt hoe grondig hij thuis is in zowel de christelijke als de joodse theologische traditie.

Kinzer heeft aan de wieg gestaan van diverse belangrijke initiatieven om de jonge Messiaans Joodse beweging te versterken en op een hoger theologisch plan te brengen. Hij was medeoprichter en rector (en is nu senior onderzoeker) van het Messianic Jewish Theological Institute (MJTI) in Los Angeles. Kinzer maakt sinds 1996 ook deel uit van het Theologisch Comité van de Union of Messianic Jewish Congregations (UMJC), een overkoepelend orgaan van samenwerkende Messiaanse Joodse gemeenten. Hij is ook een van de stichters van Hashivenu (www.hashivenu.org), een forum dat zich ten doel stelt de theologische discussie in de Messiaans Joodse gemeenschap op een hoger plan te brengen.

Daarnaast is hij al vijftien jaar op vruchtbare wijze in dialoog met vooraanstaande Rooms Katholieke theologen. Een vrucht daarvan is zijn dit jaar verschenen nieuwste boek ‘Searching Her Own Mystery; Nostra Aetate, the Jewish People and the Identity of the Church‘. Ook investeert hij in het bouwen van bruggen naar de bredere Joodse gemeenschap om ook daar erkenning te gaan krijgen voor het Messiaans Jodendom. Hij vindt ook daar langzaam maar zeker in toenemende mate gehoor, juist omdat hij het rabbinale Jodendom volstrekt serieus neemt. Dit laatste blijkt met name uit Kinzers standpunt dat iedere Jood in het kader van het verbond dat Israël met God heeft gehouden is om de Thora te onderhouden. Dus ook de Messiaanse Joden. Dit principieel Joodse standpunt wekt vertrouwen en opent langzamerhand deuren in de bredere Joodse wereld. Joden die in Jezus geloven zijn in de Joodse gemeenschap eeuwenlang als verraders en afvalligen gezien. Dat hier nu openingen beginnen te ontstaan, ook al is het nog maar op kleine schaal, is een heel bijzondere nieuwe ontwikkeling. En dan werkt Kinzer ook nog aan het bouwen van bruggen binnen de Messiaans Joodse beweging zelf, een beweging die nog steeds heel divers en volop in ontwikkeling is. Hiervoor heeft hij in 2010 samen met anderen de Helsinki Consultation opgericht. Jaarlijks ontmoeten Messiaanse Joden die hun eigen gemeenten hebben, en Joodse gelovigen die deel blijven uit maken van Rooms Katholieke, Protestantse en Orthodoxe kerken elkaar, om van elkaar te leren en elkaar te versterken.

Mark Kinzer is niet alleen een theoloog met een heel belangrijk verhaal, maar ook een boeiend spreker die begrijpelijk en helder weet te communiceren. We zijn dan ook erg enthousiast en dankbaar dat deze spraakmakende theoloog in november een week naar Nederland zal komen. Wilt u alvast nader kennismaken met Mark Kinzer, dan kan dat. Hij heeft een eigen website: www.markkinzer.com. U vindt er veel waardevol materiaal.


Bibliografie

Postmissionary Messianic Judaism; Redefining Christian Engagement with the Jewish People, Mark S. Kinzer, Brazos Press, 2005

Israel’s Messiah and the People of God; a Vision for Messianic Jewish Covenant Fidelity, Mark S. Kinzer, Jennifer M. Rosner, editor, Cascade Books, 2011

Searching Her own Mystery; Nostra Aetate, the Jewish People, and the Identitity of the Church, Mark S. Kinzer, Cascade Books, 2015

Introduction to Messianic Judaism; Its Ecclesial Context and Biblical Foundations, David Rudolph & Joel Willits general editors, Zondervan, 2013

Jerusalem Crucified, Jerusalem Risen: The Resurrected Messiah, the Jewish People, and the Land of Promise, Mark S. Kinzer, Cascade Books, 2018