Met Jezus koers houden in de eindtijd

Door: Jeroen Bol

Dat we over de Bijbel nooit uitgedacht raken is niet zo vreemd. Het is het Woord van God en zijn gedachten zijn nu eenmaal hoger dan de onze. Overpeins Gods woord bij dag en bij nacht is dan ook het advies, er is immers altijd weer nieuw goud te ontdekken. En dan kan het zomaar gebeuren dat je ineens verrassend nieuw licht krijgt op overbekende teksten. Dat overkwam mij bijvoorbeeld met die bekende tekst uit Mattheus 24, vers 13. In zijn rede over de eindtijd zegt Jezus daar het volgende: “Maar wie volhardt tot het einde zal behouden worden.” Ik zag dat altijd als een aansporing om hoe dan ook te blijven geloven en Jezus te blijven volgen, hoe moeilijk het ook worden kan in de eindtijd. En zo wordt de tekst doorgaans ook uitgelegd en toegepast. Daar is niet veel mis mee.

Lees meer


Bloed, zweet en tranen

De aanloop naar Nostra Aetate

Naar aanleiding van ‘From Enemy to Brother, the revolution in catholic teaching on the Jews 1933-1965, John Connelly, Harvard University Press, 2012

‘Van Vijand tot Broeder, de revolutie in de katholieke leer over de Joden 1933-1965, John Connelly, Harvard University Press, 2012 ( N.B. Er bestaat geen Nederlandse vertaling van dit boek, ik heb de titel slechts vertaald voor wie het Engels niet machtig is).

Door J. Bol

In 2012 verscheen een indrukwekkende en intussen al veelbesproken studie van de Amerikaanse historicus John Connelly. Het 376 pagina’s tellende boek is in tal van recensies in de V.S. geprezen als een baanbrekende studie die belangwekkende nieuwe feiten aan het licht brengt. Connelly deed voor het schrijven van dit boek maar liefst tien jaar onderzoek naar de ontstaansgeschiedenis van Nostra Aetate. Het boek is dan ook zeer gedocumenteerd, eindnoten, bibliografie en index beslaan samen maar liefst 73 pagina’s.

Lees meer


Het dubbele liefdesgebod in jodendom en christendom

Door J. Bol

Dit artikel is de vrucht van enkele jaren broeden op de plek van de liefde in de theologie. Het is de vrucht van een spannend en bij tijden ook lastig denkproces. Vrucht ook van een zoektocht naar antwoorden op dringende vragen. Een zoektocht die me veel gebracht heeft maar die zeker nog niet is afgerond. Zonder de liefde ben je met al je kennis volgens de apostel Paulus nog steeds niets. (1 Kor. 13) Kun je eigenlijk wel theologie bedrijven zonder de liefde?

Lees meer


Opwekking en liefde voor Israël

door J. Bol

De relatie van het christendom met het jodendom is vanaf de vroege kerk in de tweede eeuw tot de dag van vandaag altijd een gecompliceerde geweest. Dat gecompliceerde kent gelukkig gradaties. De periode van de tweede eeuw tot aan de reformatie was er een van nagenoeg universeel beleden vervangingsdenken en antijudaïstische theologie. En vooral vanaf de kruistochten, een van veelvuldig geweld tegen de in christelijk Europa levende Joden. Het valt historisch niet te ontkennen dat met name in de Middeleeuwen de Europese Joden regelmatig onnoemelijk zwaar onrecht is aangedaan, met name de moordpartijen tijdens de kruistochten en de Spaanse Inquisitie als wel het meest bekende voorbeeld hiervan. Dit stuk kerkgeschiedenis is in veel opzichten niet bepaald het meest verheffende geweest. Van iets als opwekking was slechts heel sporadisch hier en daar sprake. Er kwam begin 1500 uiteindelijk niet voor niets een Reformatie.

Lees meer


Liefde en heiliging

door J. Bol

De apostel Paulus begint zijn eerste hoofdstuk van de Efezebrief met de volgende woorden:
Gezegend zij de God en Vader van onze Here Jezus Christus, Die ons gezegend heeft met alle geestelijke zegen in de hemelse gewesten in Christus, omdat Hij ons vóór de grondlegging van de wereld in Hem uitverkoren heeft, opdat wij heilig en smetteloos voor Hem zouden zijn in de liefde. (Herziene Statenvertaling). In het tweede gedeelte van dit vers doet Paulus een opmerkelijke uitspraak waar volgens mij bijna altijd overheen gelezen wordt. Namelijk dat de gemeente van Christus is uitverkoren om heilig en onberispelijk te zijn in de liefde. Deze brief aan de Efeziërs handelt bij uitstek over het wezen van de gemeente. En één van de allereerste dingen die de apostel over de gemeente schrijft betreft het doel van haar uitverkiezing in Christus. En dat doel omschrijft hij hier als volgt: dat de gemeente van Christus heilig en smetteloos zal zijn voor God in de liefde. De NBG-vertaling (1951) heeft hier voor ‘smetteloos’ het woord ‘onberispelijk’.

Lees meer


Het liefdesgebod onverenigbaar met anti-joodse traditie

Door J. Bol

Wie zich ook maar enigszins verdiept in de tragische geschiedenis van de Joden in christelijk Europa, komt al snel voor lastige vragen te staan. De grootste vraag is waarschijnlijk hoe die geschiedenis valt te rijmen met de boodschap en kernwaarden van het Evangelie. Vergeving, naastenliefde, kwaad met goed vergelden, de liefde van God voor alle mensen, dat zijn er zo een paar.
Hoe moeten we die kernwaarden rijmen met een traditie van consequent negatief spreken over de Joodse medemens? Sommige lezers vragen zich nu wellicht af waarop gedoeld wordt. Lang niet iedereen is bekend met wat in de theologie de catechese der verguizing genoemd wordt. Aan de anti-joodse tendensen in de klassieke christelijke theologie wordt in de kerk doorgaans weinig aandacht besteed. Om die reden zijn slechts weinig mensen ermee bekend. De term catechese der verguizing staat voor de wijze waarop sinds de vroege kerk vanaf de tweede eeuw na Christus door theologen en kerkleiders systematisch op (vaak zeer) negatieve wijze over het Joodse volk is gedacht, gesproken en geschreven.

Lees meer