Boekrecensie: ‘Hoe denken wij?’

Jacob Keegstra (Scholten Uitgeverij)

Door: Ds. R.R. Maathuis

‘Hoe denken wij’? Jacob Keegstra (Scholten uitgeverij)

Met dit boek laat Keegstra op overtuigende wijze zien hoe ons denken niet alleen door bijbel kan worden gevormd maar ook diepgaand door de cultuur is misvormd. Hierbij is een trage manier van lezen wel de beste manier om veel uit het boek te halen. Bovendien is het een aanrader om het boek met anderen te lezen, elkaar bevragend en opscherpend. Ook de verwerkingsvragen aan het einde van ieder hoofdstuk zijn waardevol om je de stof eigen te maken.
De meeste aandacht wordt besteed aan het ‘Hebreeuws denken’, het eer­ste deel (ongeveer 100 pagina’s). Het Griekse denken in het tweede deel moet het met de helft doen. Bovendien wordt het Griekse denken in dat tweede deel nog eens met het Hebreeuwse denken gecon­fronteerd waardoor het bijbels den­ken nog meer ruimte krijgt. Dit schrijf ik niet als kritiek! Zelf ben ik niet zo filosofisch ingesteld (bij het gedeelte over Nietzsche raakte ik zelfs verveeld) en haal ik mijn hart helemaal op aan de gedegen uitleg van het Hebreeuws denken. Dán ben ik klaarwakker. En met de aangeboden bijbelse kennis wordt het wel heel duidelijk (een grote plus van het boek!) hoe diepgaand onze maatschappij (en wij!) door het Griekse den­ken is beïnvloed. En dus moeten wij ons bekeren en komen tot een vernieuwing van ons denken.
De schrijver heeft mij zeker ‘eyeopeners’ gegeven. Ik noem u er twee. In hoofdstuk 2.4 gaat hij in op de compositie van de bijbel. Voor degenen die het eerdere boek van Keegstra (‘Gods woord is één’) hebben gelezen, is dit een korte herhaling. Keegstra breekt een lans voor het profetisch lezen van Gods Woord. De christelijke opbouw van het Oude Testament (wet-geschriften-profeten) ver­sluiert eigenlijk het belang van ‘profetische’ lezing. Als wij de joodse opbouw (wet-profeten-geschiedenis) nemen en als wij ons bovendien realiseren dat de bijbelse focus in het midden staat, dan is er veel voor een profetische lezing te zeggen.
Echter, een daadwerkelijk voorbeeld op p. 152 kan ik niet helemaal mee­maken. De 2300 dagen en nachten in Daniel worden gezien als 2300 jaren. Met een opmerkelijke rekensom komt Keegstra dan uit op het jaar 1976: ‘het jaar dat Israël het heiligdom weer in rechten herstelt en Jeruzalem met de Tem­pelberg weer onder Joods bestuur plaatst’. Nu wordt de opvatting van 2300 ja­ren wel door sommigen gehuldigd maar het is geen gangbare opvatting. En waarom zouden wij de dagen en nachten als jaren opvatten?
Op p. 139 wordt aangegeven dat niet het zien van dingen maar het horen door het Woord van Christus (Rom. 10, 17) het belangrijkste voor het geloofs­leven is. Volgens Keegstra is dit, in het licht van -bijvoorbeeld- comapatienten, bijzonder omdat zij, in hun situatie, tóch kunnen horen. In het pastoraat leer je dat stervenden die ogenschijnlijk onbereikbaar zijn, vaak nog heel lang kunnen horen. Dus zou je kunnen zeggen dat mensen, tot op het laatst, bereikbaar zijn voor God. Toch een mooie gedachte!
Het boek biedt veel materiaal. Aanschaf zal u niet teleurstellen. Ook de heldere druk en dubbele boekflappen maken het boek tot een aantrekkelijk geheel.

Meer informatie en een inkijk exemplaar is te vinden op: scholtenuitgeverij.nl/shop/auteurs/jacob-keegstra/hoe-denken-wij/

ISBN: 978 94 92959 98 0 (paperback/e-book, 200 PAGINA’S), 2020