‘Het vervangingsdenken vervangen’

Themadag Jules Isaac Stichting zaterdag 19 november

‘De Kerk heeft de plaats van Israël ingenomen’. Deze uitspraak doet tegenwoordig menigeen de wenkbrauwen fronsen. Dat is heel lang wel anders geweest. De vervangingsgedachte was eeuwenlang onbetwist en gemeengoed in iedere christelijke denominatie. Pas sinds de Tweede Wereldoorlog zijn steeds meer kerken afstand gaan nemen van dit vervangingsdenken. Sindsdien is er een heel nieuw hoofdstuk begonnen in de relatie Jodendom-Christendom. Voor het eerst sinds 2000 jaar wordt er op basis van gelijkwaardigheid met elkaar gepraat en naar elkaar geluisterd. Een enorme vooruitgang na eeuwen van misverstanden over en weer.Het afstand nemen van de vervangingsgedachte roept onvermijdelijk de vraag op hoe de verhouding Christendom-Jodendom dan wél gezien moet worden. Over die vraag zijn steeds meer christelijke theologen zich gaan buigen. Er is een spannende zoektocht op gang gekomen die al regelmatig voor verrassende nieuwe inzichten geleid heeft. Zo ervaren tegenwoordig nogal wat christenen de ontdekking van de Joodse wortels van het christendom als een verrijking van hun geloof. En steeds meer Joden ontdekken het Nieuwe Testament als een uitgesproken Joods boek. En Jezus als een van hen, als een echte Jood.

De Jules Isaac Stichting wijdt dit najaar haar themadag aan de spannende vraag hoe een voluit Bijbelse theologie ontdaan van vervangingsdenken eruit zou kunnen gaan zien. De afgelopen jaren is de stichting in contact gekomen met de Amerikaanse theologen R. Kendall Soulen en Mark S. Kinzer. Beiden zijn op uitnodiging van de stichting eerder voor lezingen in Nederland geweest. Deze theologen worden internationaal gezien als belangrijke en inspirerende pioniers juist op dit terrein van de theologie. Soteria, tijdschrift voor evangelische theologische bezinning, wijdde in 2015 een boeiend themanummer aan beide theologen. Hun bijzonder waardevolle bijdrage aan het voortgaande debat over de relatie Kerk-Israël zal op de themadag in twee lezingen belicht gaan worden.

Ds. Edjan Westerman, emeritus predikant PKN en auteur van het vorig jaar verschenen boek ‘De Messias Leren’ zal in zijn lezing ingaan op het denken van Kendall Soulen. Daniel Drost, voorganger van de Baptistengemeente Deventer en wetenschappelijk medewerker aan het Baptisten Seminarium in Amsterdam zal het denken van Mark Kinzer belichten. Jeroen Bol zal in een inleidende lezing argumenten geven voor de onhoudbaarheid van het vervangingsdenken. Hij zal in dit verband onder andere stilstaan bij het denken van de invloedrijke Engelse theoloog N.T Wright.

De themadag wordt gehouden in de Poortkerk in Veenendaal. Kosten deelname € 25,00 p.p. inclusief lunch, koffie en thee (Voor studenten geldt het gereduceerd tarief van € 12,50 p.p.). Voor nadere informatie over het programma en opgave voor deelname kan men terecht op julesisaacstichting.org.